Staðlar og loftslagsbreytingar

Fá málefni samtímans eru eins aðkallandi og að bregðast við loftslagsbreytingum. Heimurinn glímir við mörg vandamál en loftslagið sameinar okkur. Það er því nauðsynlegt að samstaða um mótvægisaðgerðir séu sem mestar til að árangur náist. Samstöðuna höfum við séð raungerast í Parísarsamkomulaginu frá árinu 2015. Orð og aðgerðir fylgjast hins vegar ekki alltaf að og góðum fyrirheitum fylgja ekki alltaf raunverulegar aðgerðir í loftslagsmálum. Vandamálin eru oft af efnahagslegum toga en í sumum tilfellum er einfaldlega ekki þekking til staðar á þeim lausnum sem í boði eru. Staðlar geta verið vopn í baráttunni við loftslagsbreytingar og hefur nú þegar verið þróuð röð staðla sem styður við aðgerðir í loftslagsmálum. ISO staðlar eru unnir í samstarfi margra þjóða og með stuðningi Rammasamnings Sameinuðu þjóðanna um loftslagsbreytingar (UNFCCC) og Alþjóðabankans, geta þeir hentað öllum sem vilja leggja sín lóð á vogarskálarnar í baráttunni við loftslagsbreytingar þar sem þá er hægt að aðlaga að ýmsum aðstæðum

Af hverju þörfnumst við ISO staðla í baráttunni við loftslagsbreytingar?

Það eru fjölmargar ástæður fyrir nytsemi staðla þegar kemur að loftslagsbreytingum. Hér eru nokkrar ástæður:

• ISO umhverfisstaðlar opna markaði fyrir hreina orku og orkusparandi tækni ásamt því að styðja við aðlögun og mótvægisaðgerðir í loftslagsmálum
• ISO staðlar auðvelda stjórnvöldum og stofnunum að takast á við loftslagsbreytingar
• ISO staðlar eru mikilvægir fyrir markaði með gróðurhúsalofttegundir, svokallaða cap- and trade schemes (viðskiptakerfi), afskráningu kolefniseininga, kolefnishlutleysi ásamt áætlunum og stefnum um minni losun.
• ISO umhverfisstaðlar leggja sitt af mörkum til heimsmarkmiðs númer 13 um aðgerðir í loftslagsmálum. 

Hverjum nýtast ISO staðlar í baráttunni við loftslagsbreytingar?

ISO staðlar geta nýst öllum iðnaði, stjórnvöldum og neytendum. Þeir geta nýst fyrirtækjum af ýmsum toga við að aðlagast regluverki um loftslagsmál en að sama skapi geta fyrirtæki náð tökum á eigin umhverfisþáttum og áhrifum þeirra. Þeir auðvelda stjórnendum fyrirtækjum að grípa til aðgerða til að draga úr fótspori þeirra á umhverfið, stuðla að orkunýtni og við að meta áhættu sem fylgir loftslagsbreytingum.

Stjórnvöld geta nýtt ISO staðla sem grunn við að byggja stefnu og regluverk í kringum loftslagsmál og leggja sitt af mörkum til alþjóðlegra skuldbindinga auk þess að takast á við þær mörgu áskoranir sem myndast sökum loftslagsbreytinga.

Neytendur hagnast á því að þeir séu innleiddir af fyrirtækjum og stjórnvöldum. Það gerist með bættri áhættustjórnun, bættri orkunýtingu og umhverfisvænum innviðum og stefnum.

Hvað er til í ISO safninu? 

ISO 14000 er fjölskylda umhverfisstjórnunarstaðla sem þróaðir hafa verið af tækninefndinni ISO/TC 207. Sú tækninefnd hefur þróað rótgróin og alþjóðleg viðmið um ábyrga starfshætti þegar kemur að umhverfisstjórnun. Þeir staðlar sem nú eru aðgengilegir eru fjölmargir og í sífelldri þróun. Meðal þeirra eru:

• ÍST EN ISO 14001, Environmental management systems - Requirements with guidance for use
• ÍST EN ISO 14004, Environmental management systems - General guidelines on implementation
• ÍST EN ISO 14006, Environmental management - Guidelines for incorporating ecodesign
• ÍST EN ISO 14040, Environmental management - Life cycle assessment - Principles and frameworks
• ÍST EN ISO 14044, Environmental management - Life cycle assessment - Requirements and guidelines

Mælingar á losun gróðurhúsalofttegunda 

• ÍST EN ISO 14064, Greenhouse gases
• ÍST EN ISO 14065, Greenhouse gases - Requirements for greenhouse gas validation and verification bodies for use in accreditation or other forms of recognition 

Mótvægisaðgerðir og aðlögun

• ISO 14080, Greenhouse gas  management and related activities - Framework and principles for methodologies on climate actions
• ISO 14090, Adaptation to climate change - Principles, requirements and guidelines
• ISO 14091, Adaptation to climate change - Vulnerability, impacts and risk assessment
• ISO 14092, GHG management and related activities: requirement and guidance of adaptation planning for organizations including local governments and communities 

Fjármögnun grænna loftslagsverkefna

• ISO 14030, Green bonds - Environmental performance of nominated projects and assest (frumvarp)

Upplýsingagjöf um árangur í umhverfismálum

• ISO 14020, Environmental labels and declarations - General principles
• ISO 14026, Environmental labels and declarations - Principles, requirements and guidelines for communication of footprint information
• ISO 14063, Environmental management - Environmental communication - Guidelines and examples
• ISO 21930, Sustainability in buildings and civil engineering works - Core rules for environmental product declarations of construction products and services

Heimsmarkaður með hreina orku

• ISO 14034, Environmental management - Environmental technology verification(ETV)
• ISO 50001, Energy management systems - Requirements with guidance for use

Þetta er aðeins hluti þeirra staðla sem til eru og nýst geta í baráttunni við loftslagsbreytingar. Fleiri eru í vinnslu og aðrir sérhæfðari staðlar til fyrir einstakar atvinnugreinar. Nánari upplýsingar er að finna í bæklingi ISO um staðla og loftlagsbreytingar sem nálgast má HÉR.