Á hverjum einasta degi berst stór hluti heimsbyggðarinnar við að komast í snertingu við það sem við hin tökum gjarnan sem sjálfsögðum hlut: hreint vatn. Vatn er ekki bara lífsnauðsyn, það er burðarás lífs, velferðar og þróunar. Samt sem áður búa milljarðar manna við vatnsskort, og afleiðingarnar eru skelfilegar: yfir þúsund börn deyja dag hvern vegna sjúkdóma sem rekja má beint til mengaðs vatns, lélegrar hreinlætisþjónustu og vatnssnauðra samfélaga.
Samkvæmt Sameinuðu þjóðunum hafa um 2,2 milljarðar manna ekki öruggan aðgang að drykkjarhæfu vatni, og um 4,2 milljarðar skortir viðunandi salernisaðstöðu. Að auki bendir Alþjóðaefnahagsráðið (World Economic Forum) á að verði ekkert að gert, muni eftirspurn eftir vatni fara um 40% fram úr framboði árið 2030.
Vatnsskortur er ekki aðeins vandamál fátækra ríkja. Borgir í vestrænum löndum eins og Los Angeles og Barcelona, hafa þurft að grípa til neyðaráætlana vegna vatnsþurrðar. Loftslagsbreytingar, fólksfjölgun, iðnvæðing og vanfjárfesting í innviðum eru drifkraftar vaxandi ógnar sem þekkir engin landamæri.
Ein af tæknilausnunum sem litið er til er „afsöltun“, að fjarlægja salt úr sjó eða uppsöltuðu grunnvatni. Þessi tækni getur umbreytt ósöltu vatni í drykkjarhæfa auðlind og hefur þegar gert það í ríkjum eins og Sádi-Arabíu og Ástralíu. En það sem bjargar fólki getur líka valdið skaða.
Afsöltun notar mikið magn raforku, sem veldur oft losun gróðurhúsalofttegunda nema hún sé knúin endurnýjanlegri orku. Þá hefur hún einnig neikvæð áhrif á vistkerfi sjávar, einkum vegna útskolunar saltmettaðs úrgangsvatns sem getur haft lífrænar afleiðingar.
Því skiptir höfuðmáli að beita ströngum tæknilegum viðmiðum og stöðlum við hönnun, framkvæmd og rekstur slíkra kerfa.
Alþjóðlegir staðlar eru ósýnilegir hetjur í baráttunni við vatnsskort. Þeir tryggja að tæki og kerfi virki örugglega, áreiðanlega og með sem minnstu umhverfisáhrifum. IEC – Alþjóðaráð rafmagnstæknistaðla – gegnir þar lykilhlutverki.
Hér eru nokkur dæmi:
Rafmótorar knýja vatnsdælur og eru hjartað í vatnsveitum. Þessi staðall tryggir að þeir séu orkunýtnir, endingargóðir og aðlagaðir staðbundnum aðstæðum, sem dregur úr kostnaði og kolefnisfótspori.
Þegar vatn þarf að stýra á nákvæman hátt, t.d. í hreinsistöðvum eða áveitukerfum, tryggja þessi viðmið nákvæma og örugga stjórnun, sem lágmarkar sóun og bætir skilvirkni.
Mörg vatnskerfi eru orðin stafrænt tengd. Þessi staðall ver þau gegn netárásum sem annars gætu ógnað milljónum manna og stuðlar þannig að öryggi samfélaga.
Að tryggja hreint vatn fyrir alla er eitt af Heimsmarkmiðum Sameinuðu þjóðanna (nr. 6). Til að það náist þurfa stjórnvöld, fyrirtæki, háskólar og borgarar að vinna saman. Staðlar gegna lykilhlutverki í þessari samvinnu með því að:
Vatnsskortur er ekki aðeins tæknilegt vandamál, hann snýst um réttlæti, reisn og framtíð. Með því að nýta staðla sem verkfæri umbreytinga, getum við tryggt að börn heimsins hvort sem þau búa í fátækrahverfum Lima eða sveitum Malaví hafi öruggan aðgang að því vatni sem lífið byggir á.
