Orðið woke hefur á undanförnum árum fengið blæbrigðaríka merkingu, sumum til uppörvunar, öðrum til pirrings. Það sem eitt sinn var lýsingarorð yfir þann sem vakandi er fyrir óréttlæti og félagslegum ójöfnuði hefur orðið að táknmynd menningarstríðs, slagorð sem kastað er fram í reiði eða stolti, allt eftir sjónarhorni.
En hvað með staðla? Þessar undirstöður samhæfingar og samvinnu í samfélaginu. Þessi ósýnilegi þráður sem heldur saman flóknum vef nútímaþjóðfélags. Eru staðlar woke?
Staðlar eru ekki skrifaðir í lofttæmi. Þeir eru lifandi skjöl sem endurspegla þarfir, væntingar og gildi samfélagsins á hverjum tíma. Þegar kröfur eru gerðar um aðgengi fatlaðra, kynhlutlausa hönnun, orkunýtingu, gagnaöflun eða samdrátt í losun gróðurhúsalofttegunda, þá bregðast staðlar við. Þeir hlusta, túlka og móta.
Þeir kalla saman ólíka hagsmunaaðila frá iðnaði, stjórnvöldum, notendum og neytendum sem finna sameiginlega leið.
Sumir kalla það „woke“. Aðrir kalla það einfaldlega ábyrgð.
Þótt staðlar taki mið af samtímanum, eru þeir ekki leikfang tískustrauma. Þeir byggja á vísindum, samráðsvinnu og breiðri sátt. Ef krafa sprettur úr réttindabaráttu, umhverfisvernd eða tækninýjungum, og hún stenst rýni, kostnaðarmat og áreiðanleika, þá á hún erindi inn í staðal.
En staðlar eru ekki Skálmöld. Þeir eru brú, ekki vígvöllur. Þeir gera ekki upp á milli hægri og vinstri, nýrra og gamalla hugmynda. Þeir leitast við að smíða sanngjarna ramma þar sem ólíkir hagsmunir geta lifað saman. Þeir leggja áherslu á virkni, öryggi, gagnsæi og aðgang að gæðum, fyrir alla.
Að halda því fram að staðlar séu woke er misskilningur og kannski líka móðursýki yfir því að heimurinn breytist. En ef orðið merkir að staðlar taki mið af mannlegri reisn, sjálfbærni, jöfnuði og framtíðarsýn, þá er svarið einfalt: Já, staðlar eru vakandi. Vakandi fyrir því sem skiptir máli. Vakandi fyrir því að heimurinn er ekki bara stærðfræðijafna, heldur líka fólk.
Þegar við í staðlastarfi horfum til framtíðar, spyrjum við ekki: Hver hefur rétt fyrir sér? Heldur: Hvernig getum við skapað heildarmynd sem þjónar heildinni? Það krefst samræðu, þolinmæði og já, stundum kjarks til að aðlagast breyttum gildum. Það er ekki veikleiki. Það er viska.
Því svörum við spurningunni með ögn af kímni en líka djúpri alvöru:
Staðlar eru ekki woke, þeir eru þekking. Og vitur samfélagsrammi er öflugri en öll slagorð heimsins.
