Orkukostnaður á Íslandi hefur farið hækkandi á undanförnum árum, og áhrifin eru ekki aðeins á heimilin í landinu heldur einnig á skipulagsheildir. Þessi þróun krefst þess að við öll, sérstaklega skipulagsheildir, leitum leiða til að draga úr orkunotkun og hámarka skilvirkni. Ein leið til að takast á við þetta verkefni er að innleiða ÍST EN ISO 50001 - Energy management systems - Requirements with guidance for use
ÍST EN ISO 50001 er staðall sem veitir skipulagsheildum kerfisbundið ferli til að bæta orkunýtingu, draga úr orkunotkun og lækka rekstrarkostnað. Staðallinn byggir á PDCA-hringnum (Plan-Do-Check-Act), sem stuðlar að stöðugum umbótum. Með innleiðingu staðalsins geta skipulagsheildir ekki aðeins náð betri stjórn á orkunotkun sinni heldur einnig sýnt samfélagslega ábyrgð með því að draga úr kolefnisspori sínu.
Helstu kostir við innleiðingu á ÍST EN ISO 50001
Með því að greina orkunotkun og skilgreina lykilatriði þar sem hægt er að draga úr sóun geta skipulagsheildir sparað stórar fjárhæðir. Til dæmis getur bætt stýring á orkuþörf tækja, lýsingu og hitakerfa haft umtalsverð áhrif á heildarkostnað.
Staðallinn hjálpar skipulagsheildum að bæta orkunýtingu og nota auðlindir á skilvirkari hátt. Þetta dregur úr kostnaði og eykur samkeppnishæfni, sérstaklega í geirum þar sem orkan er stór hluti rekstrarkostnaðar.
Að draga úr kolefnisspori með betri orkunýtingu sendir skýr skilaboð til viðskiptavina, fjárfesta og samfélagsins. Skipulagsheildir sem sýna ábyrgð í þessum málaflokki styrkja ímynd sína og byggja traust.
Með innleiðingu staðalsins undirbúa skipulagsheildir sig fyrir mögulegar breytingar á löggjöf um orkunýtingu og kolefnislosun. Þær standa þannig betur að vígi til að mæta kröfum umhverfis- og orkumála.
Fyrsta skrefið er að framkvæma ítarlega greiningu á núverandi orkunotkun. Þetta felur í sér að kortleggja öll lykilferli og tæki sem nota orku.
Á grundvelli greiningarinnar þarf skipulagsheildin að móta stefnu í orkunýtingu og setja sér mælanleg markmið, t.d. að draga úr orkunotkun um ákveðið hlutfall á ári.
Með skýrum markmiðum er hafist handa við að innleiða þær aðgerðir sem þarf til að ná þeim, hvort sem þarf að skipta út tækjabúnaði, bæta vinnubrögð eða nýta stafræna tækni til eftirlits með orkunotkun.
Reglulegt eftirlit með árangri og framfarir er lykilatriði. ÍST EN ISO 50001 krefst þess að skipulagsheildir meti stöðugt árangur og geri nauðsynlegar breytingar til að bæta orkunýtingu enn frekar.
Rannsóknir og dæmi sýna að fyrirtæki og stofnanir sem innleiða ÍST EN ISO 50001 geta dregið úr orkunotkun sinni um allt að 10-20% innan fárra ára, jafnvel án þess að stórar fjárfestingar þurfi til. Það skiptir sérstaklega máli á Íslandi, þar sem orkukostnaður hefur áhrif á framleiðslugreinar eins og sjávarútveg, ferðaþjónustu og stóriðju.
Á tímum hækkandi orkukostnaðar og aukinna væntinga um umhverfisvitund er staðallinn verkfæri sem engin skipulagsheild ætti að líta framhjá. Hann veitir skipulagsheildum skýran ramma til að bæta orkunýtingu, lækka kostnað og stuðla að sjálfbærari framtíð. Með því að fjárfesta í innleiðingu staðalsins er hægt að ná bæði fjárhagslegum og umhverfislegum ávinningi.
Nú er tími til aðgerða. Hækkandi kostnaður kallar á nýjar lausnir, innleiðing á ÍST EN ISO 50001 er hluti af þeim lausnum sem skila árangri.
.jpg){kind=link}